Vol trots kondigt West Den Haag ‘Tote Räume’ aan, de eerste solo-expositie van Gregor Schneider in Nederland. Het werk van Schneider wordt gezien als baanbrekend; en zou als profetisch kunnen worden gezien, in deze tijd waarin het bewaren van afstand verplicht is.
Het werk is gebaseerd op mechanismen van fysieke isolatie. De tentoonstelling toont een aaneenschakeling van kamers, beeldhouwwerken, menselijke figuren, foto’s en video’s die vier decennia van radicale kunst bijeen brengt; en is een wisselwerking met de oorspronkelijke functie van het gebouw: de Ambassade van de Verenigde Staten in Nederland van 1959 tot 2018.
Een duidelijk voorbeeld van de uitwisseling is de ‘Interrogation Room’ – een ruimte die een kopie is van een van de gevangeniscellen in het detentiekamp Guantánamo Bay, het Amerikaanse detentiecentrum in het zuidoosten van Cuba. Opgenomen in de setting van West Den Haag, overschrijdt ‘Interrogation Room’ de grenzen van de esthetica en krijgt het de status van een echte autoritaire ruimte. Waarmee de macht over de bezoekers en de potentiële schending van hun soevereiniteit wordt geschetst.
In de sequentie is ook het werk ‘Cold Storage Cell’ opgenomen; een ruimte waarmee Schneider, een politieke context schetst. Een thema dat zich, met tussenpozen, in al zijn werk herhaalt.
Met de opstelling van ‘Cryo-Tank Phoenix 3’ gaat Schneiders opvatting over afgesloten ruimtes verder dan het geboden politieke kader en krijgt een metafysisch karakter. Iedere plek waar de tank verrijst, wordt getransformeerd tot een tussenzone tussen leven en dood, tussen deze wereld en de wereld die zal komen.
In de expositie is een aparte deel gewijd aan ‘Geburtshaus Goebbels’, het huis in MönchengladbachRheydt waar Joseph Goebbels – de Rijksminister van Propaganda in Nazi-Duitsland – werd geboren. In ‘Geburtshaus Goebbels’ traceert Schneider bijna letterlijk de wortels van de nazigeschiedenis en worden de fysieke fundamenten van Goebbels geboorteplaats blootgelegd —de oorsprong van zijn afkomst.
Binnen het universum van Schneider is ‘Geburtshaus Goebbels’ ook een opvolger van ‘Haus u r’, het ouderlijk huis van de kunstenaar, dat op steenworp afstand van het geboortehuis van Goebbels staat. ‘Haus u r’ is het verlaten pand waar hij van 1985 tot 2001 werkte en onophoudelijk de innerlijke structuur reconstrueerde als een eigenzinnige typologie van viscerale kamers die in de bestaande kamers waren gebouwd (met ramen voor de ramen, muren voor de muren, etc.). Door het proces van zelfverslindende duplicatie – waarbij elke kamer ook de verborgen kamer is, en de ruimte – het verschil – tussen de kamers, wordt ‘Haus u r’ een ervaring van tegenstrijdigheden, waarbij aanwezigheid en afwezigheid, constructie en eliminatie, niet van elkaar gescheiden kunnen worden.
In de context van de expositie worden enkele performaces opgevoerd. En in aanvulling op het project ‘Tote Räume’ organiseert West in november van dit jaar een internationaal symposium, met de werktitel: ‘Gregor Schneider: Kunst im Kopf’.
Gregor Schneider (Duitsland, 1969) wordt gezien als een van de meest invloedrijke kunstenaars van de afgelopen drie decennia. Sinds de jaren ‘90 heeft Schneider in toonaangevende musea over de hele wereld solotentoonstellingen gepresenteerd, waaronder, in Musée d’Art Moderne de Paris, Museum of Contemporary Art, Los Angeles, Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen, Düsseldorf en Museo d’Arte Contemporena Roma. In 2001 won Schneider de Golden Lion op de Biënnale van Venetië, en sindsdien is zijn werk wereldwijd het onderwerp van discussies en controverses. Schneiders werk is een combinatie van architectuur, beeldhouwwerk en performance en becommentarieert de (historische) werkelijkheid.
